Rozwód jest to rozwiązanie związku małżeńskiego przez sąd. Sąd orzekając rozwód orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia, jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. Na winę składają się dwa elementy: naruszenie przez małżonka obowiązków wskazanych w ustawie lub też wypływających z zasad współżycia społecznego oraz ocena zachowania danego małżonka jako naganne. Do obowiązków ustawowych małżonka zaliczamy m.in. wspólne pożycie, wzajemna pomoc, wierność i współdziałanie dla dobra rodziny.
Proces uzyskania wyroku rozwodowego bez orzekania o winie jest o wiele szybszy, przebiega bez postępowania dowodowego i orzeczenie może zapaść już na pierwszej rozprawie, gdy strony nie mają wspólnych małoletnich dzieci, albo też osiągną tak zwane porozumienie rodzicielskie. Z drugiej strony uzyskanie rozwodu z orzeczeniem o winie może trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat, w zależności od ilości powołanych środków dowodowych i terminów rozpraw.
O rozwód z orzeczeniem o winie może wnosić każdy z małżonków o ile tylko uważa, że drugi małżonek jest odpowiedzialny za rozpad małżeństwa. Najczęściej taki pozew wnosi małżonek, który uważa się za niewinnego. W praktyce bardzo często występuje sytuacja, gdy sąd uznaje, że obydwoje małżonkowie przyczynili się do rozkładu pożycia małżeńskiego i orzeka wówczas rozwód z winy obojga stron.
Do najczęstszych przyczyn orzeczenia rozwodu z winy jednej ze stron należą: zdrada, zarówno fizyczna, jak i emocjonalna, przemoc fizyczna lub psychiczna jednego z małżonków, a także nadużywanie środków odurzających. Do innych przyczyn mogą należeć: brak zaangażowania w życie rodziny, pracoholizm, lenistwo, złe relacje z rodziną współmałżonka, nielojalność, czy szykanowanie. Należy pamiętać, że choroba lub też choroba psychiczna małżonka mogą wykluczyć jego winę w rozkładzie pożycia małżeńskiego.
Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego rozwiedzionego małżonka alimentów. Alimenty na powyższych zasadach można uzyskać: gdy winę za rozkład pożycia ponoszą oboje małżonkowie, gdy sąd na zgodny wniosek nie ustalał winy w rozkładzie pożycia stron oraz gdy sąd stwierdził, że żadna ze stron nie była winna rozpadu rodziny. Niedostatek oznacza sytuację, w której strona nie jest w stanie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych, mimo podejmowania wszelkich starań. Obowiązek alimentacyjny na powyższych zasadach wygasa jeśli były małżonek, który otrzymuje alimenty, ponownie wejdzie w związek małżeński, ustanie stan niedostatku, osoba zobowiązana lub uprawniona umrze lub też upłynie pięć lat od rozwodu. Odmiennie kształtuje się sytuacja, gdy sąd uzna jednego z małżonków za wyłącznie winnego rozkładu pożycia. Wówczas do orzeczenia obowiązku alimentacyjnego wystarczy jedynie istotne pogorszenie sytuacji życiowej małżonka niewinnego. Sąd w takim wypadku będzie każdorazowo porównywał sytuację materialną małżonka niewinnego z sytuacją, jaka istniałaby, gdyby rozwód nie został w ogóle orzeczony. W takich przypadkach obowiązek alimentacyjny może trwać dożywotnio. Jednakże również w tym przypadku obowiązek alimentacyjny wygasa, gdy uprawniony wstąpi w nowy związek małżeński. Małżonek, który został uznany za jedynie winnego rozkładowi pożycia nie może żądać zasądzenia alimentów.
Orzeczenie winy przy rozwodzie nie ma bezpośredniego wpływu na sposób podziału majątku wspólnego. Jednakże wina małżonka, która miała charakter finansowy (np. uzależnienie od hazardu) może mieć wpływ na podział majątku w przypadku, gdy druga ze stron poniosła przez to istotną stratę finansową.
Niekiedy uzyskanie rozwodu z orzeczeniem o wyłącznej winie drugiego małżonka stanowi formę zadośćuczynienia moralnego. Potwierdzenie przez sąd, że to druga strona ponosi odpowiedzialność za rozpad małżeństwa, może stanowić swoistą rekompensatę za krzywdy i cierpienia doznane w trakcie trwania małżeństwa.
Pozew o rozwód powinien zostać złożony w formie pisemnej w dwóch egzemplarzach do sądu okręgowego, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne zamieszkanie, jeżeli choć jedno z nich w tym okręgu nadal stale przebywa, zaś w przypadku braku takiej podstawy, właściwy jest sąd okręgowy miejsca zamieszkania strony pozwanej, a gdy i ta okoliczność nie jest spełniona, to wówczas właściwość sądu określa się na podstawie miejsca zamieszkania strony powodowej. Opłata stała od pozwu rozwodowego wynosi 600 zł. Do pozwu o rozwód należy dołączyć: odpis pozwu, dwa egzemplarze odpisu skróconego aktu małżeństwa, dwa egzemplarze odpisów skróconych aktów urodzenia małoletnich dzieci oraz dwa egzemplarze zaświadczenia o wysokości dochodów z trzech ostatnich miesięcy.
W pozwie o rozwód z orzeczeniem o winie należy przede wszystkim dokładnie wyszczególnić żądanie rozwiązania małżeństwa przez rozwód z orzeczeniem wyłącznej winy strony przeciwnej. Kolejnym specyficznym elementem tego rodzaju pozwu jest przytoczenie wniosków dowodowych potwierdzających nie tylko rozpad więzi małżeńskich, lecz także świadczących o wyłącznej winie współmałżonka w ich rozpadzie.
W uzasadnieniu pozwu należy zwięźle i dokładnie wskazać i opisać każde zachowanie małżonka wskazujące na jego ewidentną i wyłączną winę w rozkładzie pożycia oraz poprzeć te twierdzenia wiarygodnymi dowodami.
Pozew o rozwód z orzeczeniem o winie powinien zawierać datę i miejsce sporządzenia pisma, oznaczenie sądu okręgowego do którego pozew jest kierowany, dane stron: imię, nazwisko, adres zamieszkania oraz numer PESEL powoda i pozwanego, tytuł pisma, żądanie powoda rozwiązania małżeństwa stron z orzeczeniem o wyłącznej winie strony pozwanej, ewentualne żądania powoda dotyczące: władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi, kontaktów z małoletnimi dziećmi, alimentów na rzecz dzieci lub małżonka, podziału majątku wspólnego, wnioski dowodowe i przytoczenie faktów które powód chce nimi wykazać, ewentualny wniosek o zabezpieczenie, uzasadnienie pozwu, podpis, a także wymienienie załączników.
Zeznania świadków mają często kluczowe znaczenie w sprawie rozwodowej. Świadkami mogą być zarówno członkowie rodziny, jak i znajomi oraz sąsiedzi. Ich zeznania muszą być wiarygodne i oparte na ich własnych obserwacjach. W przypadku rozwodu z orzeczeniem o wyłącznej winie jednej ze stron zeznania świadków mogą dotyczyć na przykład zdrady, przemocy, alkoholizmu, porzucenia małżonka, czy też innych niewłaściwych zachowań małżonka winnego.
Kompletna dokumentacja medyczna dotycząca zarówno dzieci jak i małżonka często okazuje się niezbędna. Obejmuje ona m.in. karty szczepień, historie chorób i hospitalizacji, wyniki obdukcji, recepty na leki oraz zaświadczenia od lekarzy specjalistów.
Korespondencja małżonka może być niewątpliwym dowodem jego niewierności lub stosowanej przemocy. Mogą do niej należeć e-maile, wiadomości na portalach społecznościowych lub SMS-y. Należy pamiętać, że dowody takie powinny zostać zdobyte legalnie, a nie np. poprzez włamanie się na konto społecznościowe partnera.
Dowodami o dużej wadze świadczącymi o winie małżonka mogą być zdjęcia i nagrania. Mogą być to nagrania prezentujące drugą stronę z kochanką lub kochankiem, zdjęcia świadczące o uzależnieniu, czy też stosowaniu przemocy domowej. W uzyskaniu takich materiałów może pomóc prywatny detektyw.
W przypadku przemocy domowej kluczowe są raporty policyjne, zgłoszenia dotyczące interwencji oraz notatki służbowe, a przede wszystkim materiały z postępowania przygotowawczego, czy prawomocne wyroki sądowe.
Opinie z zakresu psychologii lub psychiatrii mogą świadczyć o stanie psychicznym małżonka lub małoletnich dzieci. Mogą być to również oceny pediatrów, psychologów dziecięcych czy terapeutów rodzinnych.
Przykłady tego rodzaju pytań są następujące: Dlaczego zdecydowali się Państwo zawrzeć związek małżeński? Jak na przestrzeni lat układały się Państwa relacje? Kiedy relacje między Państwem zaczęły się psuć i czy znany jest powód? Czy kocha Pani/Pan męża/małżonkę? Czy mieszkają Państwo razem? Kiedy Państwo ostatnio współżyli? Czy śpią Państwo razem? Czy dzielą Państwo obowiązki domowe?
Wśród pytań o naganne zachowania małżonka możemy wymienić następujące przykłady: W czym dostrzega Pan/Pani winę małżonka? Czy dostrzega Pan/Pani swoją winę w rozpadzie pożycia? Jak Pan/Pani ustosunkowuje się do twierdzeń strony przeciwnej? Padają też przede wszystkim pytania dotyczące konkretnych sytuacji wymienionych w pismach.
Sąd podczas rozprawy pyta także o próby ratowania małżeństwa. Wśród przykładów można wymienić takie pytania, jak: Czy korzystali Państwo z terapii małżeńskiej? Czy chcą Państwo skorzystać z mediacji? Czy widzą Państwo szanse na porozumienie? Warto wspomnieć, że sąd w każdym przypadku stara się nakłonić strony do mediacji.
Sędziowie zwracają uwagę na zachowanie stron podczas procesu. Storna agresywna, mściwa, nieprzygotowana albo ciągle atakująca drugą stronę może nie uzyskać korzystnego rozstrzygnięcia. Z tego powodu warto kontrolować swoje emocje.
Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Ciężar dowodu spoczywa więc na stronie, która chce dowieść wyłącznej winy strony przeciwnej. Sąd ocenia wiarogodność i moc tych dowodów według własnego przekonania oraz na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. W przypadku, gdy dowody okażą się niewystarczające, nie uzyskamy orzeczenia o winie.
Warto także dokładnie przygotować się do rozprawy rozwodowej, aby nasze odpowiedzi na pytania sądu, bądź pełnomocnika nie rozmijały się z naszymi twierdzeniami zawartymi w pozwie.
Jeżeli pozew zawiera braki formalne, bądź nie uiszczono należnej opłaty, przewodniczący wzywa stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do poprawienia, uzupełnienia lub opłacenia go w terminie tygodniowym. Mylne oznaczenie pozwu lub inne oczywiste niedokładności nie stanowią przeszkody do nadania pozwu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym. Pozew poprawiony lub uzupełniony w terminie wywołuje skutki od chwili jego wniesienia.
Dowody w sprawie rozwodowej mogą łatwo zaginąć lub ulec zniszczeniu. Może dojść do usunięcia wiadomości, zdjęć, e-maili, usunięcia kont społecznościowych, zmiany numeru telefonu telefony oraz manipulacji dokumentami. Z powyższego powodu wczesne zebranie dowodów pozwoli uzyskać nam istotną przewagę procesową.
Rolą adwokata w postępowaniu rozwodowym jest przede wszystkim reprezentacja klienta przed sądem. Adwokat sporządza i wnosi pozew rozwodowy lub odpowiedź na pozew, uczestniczy w rozprawach, przesłuchuje świadków, przedstawia argumenty oraz dba o interesy klienta na każdym etapie postępowania. Jego pomoc jest także niezbędna przy sporządzaniu apelacji.
Kancelaria Adwokacka Tomasza Bogdanowicza specjalizuje się w sprawach rozwodowych. Ponad 3-letnie doświadczenie zdobyte w I Wydziale Cywilnym Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim, właściwego rzeczowo m.in. w sprawach o rozwód, sprawiło że z jednej strony mam praktyczną wiedzę w zakresie spraw rodzinnych i opiekuńczych, a z drugiej – znam sposób myślenia sędziów orzekających w tych sprawach oraz wiem na jakie aspekty zwracają uwagę wydając rozstrzygnięcie, co jest szczególnie istotne przy świadczeniu sprawnej i skutecznej pomocy prawnej moim mocodawcom.
Oferuję profesjonalną pomoc prawną nie tylko w Gorzowie Wielkopolskim, ale także mieszkańcom takich miast jak Myślibórz, Międzyrzecz, Barlinek, Witnica, Kostrzyn nad Odrą, Sulęcin, Lubniewice, Strzelce Krajeńskie oraz Drezdenko.
